Beleidsontwikkelingen

Inleiding

De afgelopen 2 jaar en in het begin van dit jaar is veel tijd en aandacht uitgegaan naar het zo goed mogelijk opvangen van de gevolgen van de Corona-crisis voor inwoners en ondernemers in onze gemeente en in onze eigen organisatie voor de ambtelijke organisatie en het bestuur.
Corona is het land niet uit, maar de huidige variant zorgt voor minder ziekenhuisopnamen en minder slachtoffers. De maatregelen zijn nagenoeg allemaal afgebouwd en de draad wordt weer opgepakt. Hoe Corona zich zal ontwikkelen dit jaar is onduidelijk en we zullen daar dan ook alert op blijven. In de samenleving worden sommige gevolgen van de coronacrisis ook pas de komende tijd zichtbaar nu landelijke ondersteuningsregelingen weggevallen zijn. Dit betreft bijvoorbeeld de meer structurele gevolgen in het sociaal domein op zorgvraag, de cultuur sector en (categorieën) ondernemers die zwaar getroffen zijn tijdens de coronacrisis en nu proberen de normale bedrijfsvoering weer op te pakken.
We zullen dit jaar gaan kijken hoe we de Corona slachtoffers kunnen herdenken en een plek of plekken in kunnen richten ter nagedachtenis aan deze periode.
Met de inval van Rusland in Oekraïne op 24 februari 2022 zijn de geo-politieke verhoudingen in de wereld op scherp komen te staan. Voor het eerst sinds de 2 ^e Wereldoorlog is op het Europese continent weer sprake van een oorlog tussen staten. In de eerste plaats heeft de oorlog een ongekende crisis in Oekraïne teweeggebracht, met een enorme vluchtelingenstroom tot gevolg

Opvang vluchtelingen Oekraïne

Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne is de stroom vluchtelingen op gang gekomen. Onze gemeenschap heeft de opvang van deze vluchtelingen ruimhartig op zich genomen. Op dit moment worden ruim 100 vluchtelingen opgevangen waarbij een deel wordt opgevangen in de opvang aan de Kamperzeedijk met 75 slaapplaatsen. Daar kunnen gezinnen worden opgevangen, tot rust komen en worden ze voorzien van de basisbehoeften. De kinderen kunnen naar school in de buurt. Inmiddels is een 2 ^e grote opvanglocatie geopend met 75 slaapplaatsen in Hasselt in een kantoorpand op het industrieterrein.
Onduidelijk is hoe lang de oorlog duurt en hoe lang we deze vluchtelingen dus op moeten vangen. Vanuit het Rijk komt een financiële vergoeding voor de opvanglocaties met de bijbehorende kosten. Op dit moment is sprake van een vast bedrag per opvangplek per week. De gemeenten moeten aan de slag, terwijl de regels onderweg regelmatig worden aangepast.
Daarnaast is een landelijke regeling opgesteld voor de huisvesting en verzorging van Oekraïners (Regeling opvang ontheemden Oekraïne). Zodra de inschrijving in de Basisregistratie Personen geregeld is, kunnen de Oekraïense vluchtelingen een bankrekening aanvragen en mogen ze ook werken in Nederland. Met de arbeidskrapte zijn er genoeg banen aanwezig. De taal vormt hier natuurlijk nog wel een barrière.
Wanneer deze vluchtelingen in ons land blijven, bestaat ook de kans dat ze een beroep doen op de gemeentelijke voorzieningen, zoals educatie, sport, bijstand, participatie, wmo en jeugdhulp. Met deze uitbreiding in aantallen is nog geen rekening gehouden in onze begroting, zeker omdat op dit moment te vroeg  is om een inschatting te maken. Tussen de verschillende departementen en het VNG lopen ook gesprekken over het bekostigen van deze voorzieningen.  

Economische gevolgen van de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne

Naast de sociale gevolgen van de oorlog in Oekraïne hebben de beide crisissen ook grote economische gevolgen. We zien dat bijvoorbeeld terug in de prijsstijgingen van olie/benzine en gas ook met alle gevolgen voor ondernemingen en (maatschappelijke) voorzieningen die een hoog energieverbruik kennen. Mede door de stijgende energieprijzen stijgen ook de prijzen voor de diverse producten. De inflatie over maart was 9,7% (o.b.v. de geharmoniseerde consumentenprijsindex van het CBS) en de verwachte inflatie van het CPB van maart 2022 voor het gehele jaar op 6%. Dit heeft ten eerste gevolgen voor onze inwoners, aangezien de koopkracht hierdoor daalt. Zeker de kwetsbaren in onze samenleving zullen hier last van hebben. Ten tweede heeft het gevolgen de prijzen die wij als gemeente moeten betalen voor de producten en diensten. Zeker de kosten voor de reconstructie en het onderhoud van wegen, riolering en gebouwen stijgen op dit moment met meer dan het inflatiepercentage. Met het inschatten en ramen van deze prijsstijgingen in onze Programmabegroting en de aanhoudende onduidelijkheid vanuit het Rijk over adequate structurele financiering van gemeenten ontstaat daardoor een ingewikkeld vraagstuk om onze ambities te realiseren binnen een sluitende begroting. We verwachten in de Meicirculaire 2022 van het gemeentefonds dat we voor een deel van deze hogere kosten worden gecompenseerd door het Rijk via de Algemene Uitkering. Op dit moment is nog niet duidelijk hoeveel. Toch hebben we ervoor gekozen hier alvast op te anticiperen. Mocht blijken dat de vergoeding vanuit het Rijk toch lager is dan zullen we andere maatregelen treffen.